Sporcu ve Antrenörlere
Spor Psikolojisi, sporcu, spor takımları, antrenör ve hakemlerin performanslarını en üst düzeye çıkarmalarını sağlayan, gelişim, değişim ve süreklilik sağlamaya odaklı; spor bilimleri ve psikolojinin harmanlandığı bir çalışma alanıdır.
Spor Psikolojisi ayrıca:
- İstenilen düzeyde elit sporcu yetiştirmek,
- Sporcuların yetişmesini sağlayacak yöntemler oluşturmak
- Sporcuları zihinsel, ruhsal, duygusal ve sosyal yönden geliştirmek ve korumak,
- Takım olgusu, takım ruhu, doğru iletişim vb beceriler kazandırmak,
- Sporculara sorun çözme becerilerini kazandırmak,
- Sporcuları, sporculuk yaşamı sonrasına hazırlamak
- Antrenör, sporcu annebabaları ve spor takımlarına danışmanlık yapmak gibi çalışma alanlarını kapsar.
Zihinsel Dayanıklılık Nedir?
Spor psikolojisi “zihni, sporcunun kendisi olarak kabul eder; bedenin diğer unsurlarını zihnin istek, emir ve gereklerini yerine getiren unsurları” olarak görür. Dolayısıyla sporcuları ve spor takımlarının tek bir göstergesi vardır o da “zihinsel yönden ne kadar güçlü ve dayanıklı olduklarıdır.”
Zihinsel yönden geliştirilmemiş sporcu ve takımlar diğer alanlarda ne kadar güçlü olurlarsa olsun, uzun süreli başarı göstermez, dirençsiz ve kırılgan olurlar. Dolayısıyla, spor psikolojisi, “sporcuları zihinsel ve duygusal yönden hazırlayan, geliştiren ve koşullar ne olursa olsun kapasitelerin en üst sınırında performans göstermelerini sağlayan” bir disiplindir.
Sporcunun zihinsel dayanıklı olabilmesi için psikolojik beceri olarak kabul edilen,
- Kazanan tutuma sahip olmak,
- Gününde olabilme ve akış hali,
- Baskı altında soğukkanlılık,
- Olumsuz duyguları yönetebilme becerisi,
- Doğru ve Odaklanmak,
- Odaklanma sorunu karşısında hızlı ve çabuk toparlanabilmek,
- Kendi kendini motive edebilmek,
- Özgüven ve özsaygıyı geliştirmek ve zorluklarda koruyabilmek,
- Kazanmaya ve kazanamamaya doğru tavır geliştirmek,
- İyimser ve gerçekçi bir tavır sergileyebilmek,
- Öğrenme odaklı olmak,
- Hem bireysel hem de takım çalışmalarına yatkın olabilmek,
- Şöhret, ün ve zorlukları yönetebilmek,
- Doğru ve gerçekçi amaç ve hedef belirleyebilmek,
- Yaşam yönetimi
- Takım arkadaşları, medya, seyirci ve antrenörlerle doğru ve uyumlu iletişim kurabilmek gibi psikolojik beceriler de en az teknik ve kondisyon becerileri kadar geliştirilmelidir
Psikolojik Beceriler Geliştirilir mi?
- Her sporcu farklı yeti, kişilik, mizaç ve eğilimle doğsa da, psikolojik yetiler miras yoluyla geçmez; doğru, anlamlı ve amaca yönelik çalışmalarla, spor psikologları ve mentorları tarafından zihinsel antrenman teknikleri ile geliştirilir.
- Başarılı olmak ve büyük hedeflere ulaşmak için, teknik veya kondisyon çalışmaları tek başına yetmez; bu beceriler, zihinsel çalışmalarla desteklenirse sporcu tam bir sporcu sayılır; gerçek bir şampiyon veya profesyonel olur.
Sporcunun zihinsel dayanıklı olmaya ihtiyacı var çünkü:
Performansta çok sık iniş çıkışlar yaşıyor, hedef belirleyemiyor, gerçekçi düşünemiyor, stres altında eziliyor, korku ve kaygıya teslim oluyor, odaklanamıyor, baskıyı kaldıramıyor, arkadaşları ile etkili ilişki kuramıyor, örnek olamıyor, disiplinsiz davranıyor, sporculuk sonrası hayatını planlayamıyor, çabuk pes ediyor, hızlı toparlanamıyor, har vurup harman savuruyor, yanlış besleniyor, kendini eğitmiyor, vs vs…
Antrenman Gerçekten nedir?
- Antrenman maç ve yarışmalarda, hangi özellikler gerekiyorsa, özetle bu özellikler ve becerilerin sistemli ve amaca yönelik çalışmalarla, uzmanlar tarafından sporcuya ve spor takımlarına kazandırılması durumudur; Özetle, antrenman, sporcuyu teknik, taktik, kondisyon ve psikolojik çalışmalarla başarılı olmaya götüren sistemin bütünüdür. Zihinsel antrenman yapmayan sporcu antrenmanı eksik yapmış sayılır.
- Antrenman aynı zamanda doğru beslenme ve dinleme çalışmaları ile de desteklenmesi gerekir. Her antrenman mükemmel yapmaz; mükemmel antrenman mükemmeli getirir” sözü günümüzde spor dünyasının kabul edilen anlayışıdır.